Հաղարծին՝ սուրբ վանքի ճանապարհին
- Բնակչությունը՝ 3842 մարդ (2014)
- Հեռավորությունը Դիլիջանից՝ 11 կմ
- Բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 980մ
- Կլիման՝ բարեխառն, մեղմ
- Միջին ջերմաստիճանն.
- ամռանը՝ +19 C,
- ձմռանը՝ -2 C.
- Հիմնադրման տարի՝ 1815 թ.
- Նախկին անվանումները՝ Ջարխեչ, Կույբիշև
Հաղարծինը Տավուշի մարզի հնագույն գյուղերից մեկն է, տեղակայված է Դիլիջանից 11 կմ դեպի հյուսիս-արևելք՝ Աղստև գետի ձախ ափին: Անմիջապես մոտակայքում՝2 կմ դեպի արևմուտք, գտնվում է Թեղուտ գյուղը, որն ավելի վաղ այժմյան Հաղարծինի շրջաններից մեկն էր:
Հաղարծինը տարածաշրջանի կարևոր խաչմերուկներից մեկն է, քանի որ նրա միջով է անցնում Իջևանն ու Բերդը Դիլիջանին, Հրազդանին, Վանաձորին և Երևանին կապող մայրուղին: Ներկայումս Հաղարծինը ներառված է Հայաստանի ամենախիտ բնակեցված գյուղերի ցանկում (23-րդն է 953-ից):
Գյուղի վրա վեր է խոյանում Եղեգնասար լեռը (2670 մ), իսկ անմիջապես մոտակայքում գտնվում է Հայաստանի ամենագլխավոր տեսարժան վայրերից մեկը՝ հայկական ճարտարապետության մարգարիտը՝ Հաղարծին վանական համալիրը (XI—XIIIդդ):
«հաղարծին» բառի ծագումնաբանությունը կապվում է «միածին» բառի հետ (Հաղ՝ ամբողջական, ծին՝ ծնունդ), մեկ այլ մեկնաբանությամբ՝ գյուղի անվանումը թարգմանվում է ինչպես «արծիվների խաղ»:
Պաշտոնական տվյալների համաձայն, Հաղարծին գյուղը հիմնվել է 1815 թ., ենթադրաբար, Աչաջուրից վերաբնակեցված ընտանիքների կողմից և կոչվել է Ջարխեչ (4 խաչ): Ըստ մեկ այլ վարկածի, գյուղը հիմնվել է իշխան Ջար Արծրունու կողմից, իսկ «ջարխեչ» բառը թարգմանվում է «Ջարի խեչակ»: 1940թ. գյուղը վերանվանվել է Կույբիշև և միայն 1991 թվականին է կոչվել Հաղարծին՝ նույնանուն վանքի անվանումով:
Գյուղատնտեսության և բնակչության զբաղվածության հիմնական ուղղություններն են՝
- անասնապահությունը
- դաշտային, գյուղատնտեսական բույսերի աճեցումը
- բանջարաբուծությունը, այգեգործությունը
- ծխախոտի աճեցումը
- մեղվաբուծությունը
- սպասարկման բնագավառը (զբոսաշրջությունը)
Հաղարծինի մերձակայքը հարուստ է յուրօրինակ, գունավոր հանքաբեկորներով, լեռնային հանքատեսակների պաշարներով:Այստեղ կա նաև երկաթի և ալյումինե բոքսիտների հանք: Հաղարծնի մերձակայքի գետերը հարուստ են ձկների տարբեր տեսակներով, ամենաարժեքավոր տեսակներն են մուրծին և կարմրախայտը: Հաղարծինի խիտ անտառներում դեռ մնացել են 7 ամրոցների ավերակներ, որոնք ունեն 300-5500 տարվա պատմություն: Գյուղից 2 կմ դեպի արևելք գտնվում են 2 հին, լքված բնակավայրեր, իսկ հյուսիսային հատվածում՝ «Ժամի թաղ» տաճարի փլատակներն ու Սուրբ Սարգիս մատուռը: Հենց գյուղի տարածքում նաև պահպանվել են Սուրբ Աստվածածին վանքի (սրբ.Տիրամոր) ավերակները:
Մոտակայքում առկա են
- Հաղարծին վանական համալիրը
- Պարզ լիճը
- Աբեղաքար լեռը
- անտառային ամրոցները (փլատակները)
- «Հաղարծնի գաթա» արտադրամասը
Հարցեր ունե՞ք
Մեր մասնագետները կապ կհաստատեն ձեզ հետ կարճ ժամանակահատվածում
