Լյովա Հովակիմյան․ սարվորի տնակից մինչև Ճամփորդի տնակ

Ես ռեստորանային բիզնեսով եմ զբաղվում 2016 թվականից. հենց այդ ժամանակ Դիլիջանում բացվեց Cafe#2-ը, որտեղ էլ ընդունվեցի աշխատանքի։ Աշխատանքին զուգահեռ պատմություն էի ուսումնասիրում Երևանի պետական ​​համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղում, այնպես որ առաջին մասնագիտությամբ պատմագետ եմ, երկրորդով՝ սպորտային տուրիզմի մասնագետ։ Հայրս Իջևանից է, իսկ մայրս՝ Դիլիջանից, 2004 թվականին տեղափոխվել ենք ապրելու Հովք գյուղում, որը գտնվում է այս երկու քաղաքների միջև։ Կարելի է ասել, որ ընտրել ենք ոսկե միջինը։

Ի սկզբանե նպատակս զբոսաշրջությամբ զբաղվելն էր, և դրա համար ամենակարևոր քայլը իմ երկրի պատմությունը ուսումնասիրելն էր, որպեսզի այն գրագետ մատուցեի։ Զբոսաշրջությամբ սկսել եմ զբաղվել 2020 թվականից և այդ տարվանից Դիլիջանում ինձ գիտեին որպես մասնավոր զբոսավար։ Ես կազմակերպում էի դասական տուր-երթուղիներ, ինչպես նաև աշխատանքի ընդունվեցի «Վերև» պարանայգի՝ որպես հրահանգիչ:

Իսկ ավելի վաղ, երբ ես աշխատում էի սրճարանում, երազում էի ինչ-որ անկյունում ունենալ սեփական սրճարան։ 2022 թվականին ես ունեցա այսպիսի հնարավորություն, ներկայացրեցի բիզնես ծրագիր, որը հաստատվեց ժյուրիի կողմից, ինձ որոշակի գումար հատկացվեց իմ գործը սկսելու համար։ Սա հատուկ ծրագիր էր, որը կազմակերպել էր «Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնությունը Արցախի և Դիլիջանի բնակիչների համար։ Դեռ չհաղթած, ես արդեն տարածք էի փնտրում ու մտածում, թե ինչ և ինչպես եմ անելու։ Ես իմ առջև նպատակ դրեցի, որ եթե չհաջողվի հաղթել և դրամաշնորհ ստանալ, ես միևնույն է կանեմ առաջին քայլը դեպի սկիզբ, թեկուզ սկսելով փոքր տարածքից։ Ես հաղթեցի 2022 թվականին․ հունվարից մինչև ապրիլի վերջ, իմ ուժերով, ինչպես նաև ընկերներիս և ծնողներիս օգնությամբ փորձել եմ կազմակերպել սրճարանային տարածք։ Մի քանի փուլից հետո կարողացանք վերջնական արդյունքի հասնել և մայիսի 9-ին՝ հաղթանակի օրը, տեղի ունեցավ «Ճամփորդի տնակ» սրճարանի բացումը։

Սրճարանի անունը մտածել ենք ընկերներով: Ընտրության տարբեր հնարավորություններ ունեի: Այն ընթացքում 6 տարի աշխատելով սպասարկման ոլորտում՝ ես գիտեի, թե ինչ կարիքներ ու ցանկություններ ունեն զբոսաշրջիկները։ Գիտեիր, թե ինչը չի բավականացնում շուկայում։ Եվ ես որոշեցի բացել սրճարան, որը նախատեսված կլինի զբոսաշրջիկների համար, որտեղ նրանք կգտնեն այն ամենը, ինչ ուրիշ տեղ չեն կարող գտնել։

Մենք հանդիսանում ենք ոչ միայն ուղղակի սրճարան, այլ նաև տուրիստական ​​գործակալություն։ Ճիշտ է, դեռ չենք սկսել ամբողջությամբ զբաղվել տուրերով՝ ուսմանս հետ կապված, բայց ամեն ինչ առջևում է։ Մեր նպատակն է զարգացնել կայուն զբոսաշրջությունը Դիլիջանում և ընդհանրապես Հայաստանում՝ հոգալով սոցիալական, տնտեսական և բնապահպանական խնդիրների մասին։

Մեր սրճարանում էկոլոգիապես մաքուր սպասք է, դրանք պատրաստված են թղթից։ Մենք ունենք առանձին ակումբ «Dili Green Club»-ը, որի շրջանակներում Դիլիջանի ողջ տարածքից հավաքում ենք պլաստիկ, ալյումին, թուղթ՝ վերամշակման համար։ Այս ամենն իրականացնում ենք անձնուրաց՝ զբոսաշրջիկների ու տեղի բնակիչների հետ միասին։ «Ճամփորդի տնակ»-ում հավաքագրման կետ ենք նախաձեռնել, որտեղ բոլորը ամեն ինչ բերում ու հանձնում են, իսկ մենք ուղարկում ենք Երեւան՝ վերամշակման։ Էկո-կոնցեպտ մեր սրճարանի յուրաքանչյուր դետալում։ Սեղանի վրա դուք կարող եք տեսնել խցաններով լցված թեյնիկներ, իսկ աթոռները պատրաստված են ձվի ստվարաթղթե սկուտեղներից։

«Ճամփորդի տնակ»-ը նաև մինի-գրադարան է Դիլիջանի սրտում: Մեր սրճարանի հյուրերի օգնությամբ մենք արդեն հավաքել ենք ավելի քան 50 գիրք։ «Ճամփորդի տնակ»-ը այն վայրն է, որտեղ զբոսաշրջիկը կարող է գտնել այն ամենը, ինչ իրեն անհրաժեշտ է։ Մենք ունենք արշավային սարքավորումներ, քայլարշավային ձեռնափայտեր, վրաններ, քնապարկեր, որոնք տրամադրում ենք վարձակալությամբ։ Կազմակերպում ենք նաև քայլարշավներ, որոնց ընթացքում հյուրերը ծանոթանում են մեր բնության հետ, իսկ դասական էքսկուրսիաների ժամանակ՝ մշակութային հուշարձանների։

Ինչ վերաբերում է սննդին, ապա ամեն ինչ անում ենք առողջ սննդի մենյու ստեղծելու համար, դրա հետ միաժամանակ հետաքրքիր միջոցառումներ ենք իրականացնում։ Օրինակ՝ ճանապարհորդություն աշխարհի տարբեր երկրների խոհանոցներով։ Երկու շաբաթը մեկ, կամ ամիսը մեկ մենք պատրաստում ենք որոշակի երկրի ճաշատեսակներ՝ իր յուրահատկություններին և համերին համապատասխան։ Այս ամիս մեր այցելուների համար բաց է սլավոնական խոհանոցը:

Մեզ մոտ արդեն եղել են 6 երկրների խոհանոցներ՝ ամերիկյան, ֆրանսիական, մեքսիկական, հնդկական, չինական, սլավոնական։ Հաջորդը կլինի թայլանդականը: Ձևավորվում է երեք-չորս ճաշատեսակներց բաղկացած ճաշացանկ, և ամբողջ ամսվա ընթացքում մեր հյուրերը կարող են համտեսել կոնկրետ երկրի խոհանոցը։ Պատրաստում ենք նաև ուտեստների վեգան տարբերակները։

Դիլիջանում սնունդ որոնելու խնդիր չկա, մենք այստեղ գտնում ենք և՛ ավոկադո, և՛ ռուկոլա, և՛ բազիլիկ (ռեհան)։ Մենք ունենք նաև ճաշացանկ առանց կաթնամթերքի: Օրինակ՝ մենք ինքներս ենք բուսական կաթ պատրաստում կոկոսից և նուշից։ Մենք ունենք վեգան լատե, կապուչինո, մակկիատո և այլն։ Ավելին, մենք արդեն պատրաստում ենք վեգան պաղպաղակ։ Եվ ոչ, սա պարզապես սորբետ չէ (սառեցված մրգեր): Պաղպաղակի խտությունը ստանալու համար կոկոսը խառնում ենք բանանի հետ։ Իսկ դասական վանիլային պաղպաղակ մենք ստանում ենք սիսեռից։

Մենք ունենք նաև Տավուշի ճաշացանկ, որպեսզի զբոսաշրջիկները ծանոթանան տեղի խոհանոցին նույնպես։ Տավուշի խոհանոցն առանձնանում է հատուկ բաղադրիչներով, որոնք հանդիպում են միայն Տավուշում։ Օրինակ՝ մեր ճաշացանկում կա «կոնչոլ» կոչվող ուտեստը, որը պատրաստվում է շատ պարզ՝ հաց, ջուր, հալած կարագ, կանաչիներ, ձու։ Սա դասական տարբերակն է: Վեգանների համար, իհարկե, պատրաստում ենք բուսական յուղով և առանց ձվի։

Մենք ձգտում ենք ստեղծել այնպիսի մթնոլորտ, որտեղ մեր հյուրերը կծանոթանան նաև հայկական մշակույթին և ավանդույթներին: Մենք ունենք հնագույն կարպետ, կա խնոցի (անոթ, որի մեջ սերուցքը այնքան էին հարում մինչև սերուցքային կարագ ստանալը), կան կարասներ (գինի պահելու կավե անոթ)։ Բազմոցը, որի վրա նստած եք, 50 տարեկան է, ես այն վերականգնել եմ իմ ձեռքերով։ Այս ամենը ես բերել եմ իմ պապական տնից։

Մեր լեռներում ունեինք նաև սարվորի տուն, որտեղից էլ մեզ հասել է խնոցին։ Սրանք տնակներ էին, որտեղ մարդիկ բարձրանում էին ամռանը, ապրում և արածեցնում կենդանիներին։ Անկյունում կարող եք տեսնել տակառ, որը ես նույնպես այնտեղից եմ բերել։ Այնտեղ պանիր էին պահում։ Այդ տնակում մենք ունեինք հին քարե վառարան, որը չէր օգտագործվել ավելի քան 20 տարի, հենց դրա քարերը ես օգտագործել եմ մեր «Ճամփորդի տնակ»-ի վառարանի կառուցման համար։ Այդ վառարանում պատրաստում ենք պիցցա, կրուասան և այլ ուտեստներ։

Մասնագիտությամբ լինելով պատմագետ, ես ձգտում եմ պահպանել պատմությունը, ներառյալ ներքին հարդարման մանրամասները: Դուք կարող եք նաև նկատել, որ մեզ մոտ հնչում է հայկական էթնիկ երաժշտություն: «Ճամփորդի տնակ»-ի նպատակներից մեկն էլ Հայաստանի մթնոլորտը սրճարանի հյուրերին փոխանցելն է։